ناسا برای نخستین بار در سطح آفتابی ماه آب کشف کرد - وبلاگ مونوپاد

به گزارش وبلاگ مونوپاد، به نظر می رسد منظومه شمسی هنوز ناگفته های زیادی برای بشر دارد. در ماه گذشته بود که کشف فسفین در سیاره ناهید خبرساز شد و اکنون ناسا از کشف آب در سطح آفتابی ماه خبر داده است که نشان می دهد احتمالا آب بر روی ماه محدود به مناطق تاریک و سرد نیست.

تنها قمر سیاره زمین این روزها نگاه های زیادی را به خود جلب نموده است. در روزهایی که این آژانس فضایی در جهت پیشبرد برنامه سفر به ماه آرتمیس کوشش می نماید تا پس از سال ها دوباره انسان را بر روی ماه فرود آورد و از سویی چند روز پیش هم اسامی شرکت های خصوصی همکار در این جهت را بیان کرد، اکنون طبق اعلام قبلی، کشف تازه ناسا درباره ماه اعلام شد که هیجان دستیابی به آن را چند برابر نموده است.

ناسا با یاری تلسکوپ هوایی سوفیا که در طیف فروسرخ فعالیت می نماید پیروز شده است مولکول های آب را در سطح ماه تشخیص دهد. نشانه های یافت شده با استفاده از این تلسکوپ تأیید می نماید که آب بیش از آنچه تا کنون تصور می شد در ماه وجود دارد.

دانشمندان از سال 2009 میلادی در حال یافتن نشانه هایی از آب در ماه هستند و در سال 2018 وجود یخ آب را در سطح ماه تأیید کردند. اکنون محققان در دو مطالعه تازه نه تنها وجود آب بیشتر در ماه را تأیید نموده اند بلکه دریافتند که سطح ماه می تواند شماری زیادی لکه های یخ آب را در سطح نقاط تاریک خود پنهان نموده باشد و حتی در مناطق در معرض تابش نور خورشید هم دارای آب باشد.

سوفیا در دهانه کلاویوس (Clavius Crater) که یکی از بزرگترین دهانه های قابل مشاهده از زمین است، مولکول های آب (H2O) را شناسایی نموده است. نکته جالب توجه آن است که اندازه گیری های صورت گرفته میزان آب در عرض های جنوبی را بیش از عرض های شمالی ماه نشان می دهد و در برنامه آرتمیس هم فضانوردان قرار است در قطب جنوب ماه فرود بیایند که این موضوع می تواند احتمال یافتن مستقیم آب را افزایش دهد.

مشاهده های قبلی سطحی از هیدروژن را نشان می داد اما قادر به تشخیص بین آب و ماده شیمیایی مشابه آن (OH) نبود. داده های این منطقه از ماه نشان می دهد که آب در غلظت های 100ppm تا 412ppm، که تقریباً برابر با یک بطری کوچک آب است، در یک مترمکعب خاک ماه پخش شده است. این نتایج در آخرین شماره نشریه Nature Astronomy به چاپ رسیده است.

کیسی هانیبال (Casey Honniball) از مرکز پرواز فضایی گادرد ناسا درباره این کشف تازه اعلام نمود: پیش از مشاهده های سوفیا، ما می دانستیم که نوعی هیدراتاسیون وجود دارد. اما ما نمی دانستیم که، در صورت وجود، شامل چه میزان مولکول آب خواهد بود و آیا به اندازه نوشیدن یا استفاده بهداشتی هست یا خیر.

پل هرتز (Paul Hertz) سرپرست بخش اخترفیزیک ناسا هم در این زمینه گفت: ما در گذشته نشانه هایی داشتیم که H2O (آبی که می شناسیم) ممکن است در قسمت روشن ماه وجود داشته باشد. اکنون می دانیم که چنین چیزی واقعا وجود دارد. این کشف درک ما را از سطح ماه به چالش می کشد و پرسش های جالب توجهی را درباره منابع مربوط به کاوش در اعماق فضا ایجاد می نماید.

جاکوب بلیچر (Jacob Bleacher) دانشمند ارشد اکتشاف در اداره مأموریت اکتشاف و عملیات انسانی ناسا و نسیم رنگ والا (Naseem Rangwala) دانشمند پروژه در مأموریت سوفیا هم دیگر سخنرانان کنفرانس خبری امروز ناسا بودند.

وجود آب به میزان کافی برای کاوش های آینده در سطح ماه برای حضور پایدار انسانی اهمیت زیادی دارد. این موضوع همچنین باعث کاهش قابل توجه هزینه کاوش های آینده خواهد شد و باید دید پژوهش های آینده چقدر در کشف آب بیشتر یاری خواهند کرد.

اگرچه به گفته ویلیام بوتکه (William Bottke) از مؤسسه تحقیقات جنوب غربی کلرادو هنوز تعیین نیست که آب در این فرم چه مدت پایدار است. او گفت: فضانوردان ممکن است برای استخراج آب در ماه مشکل زیادی داشته باشند. برای نمونه، شاید برای پر کردن یک بطری آب احتیاج به پردازش هزاران کیلوگرم سنگ داشته باشند.

تلسکوپ سوفیا (SOFIA) که نام آن کوتاه شده عبارت رصدخانه استراتوسفری اخترشناسی فروسرخ (Stratospheric Observatory for Infrared Astronomy) است، در سال 2007 میلادی با همکاری مشترک آلمان و آمریکا راه اندازی شد.

این ابزار علمی، یک تلسکوپ 3 متری مستقر در هواپیمای 747 است که با قرار داشتن در آسمان از خطاهای رصدی ناشی از جو در امان است و از سوی دیگر با توجه به دسترسی به زمین، تعمیر و نگهداری آسانی نسبت به تلسکوپ های فضایی دارد. این رصدخانه هوایی اگرچه همیشه با چالش های بودجه ای از سوی دولت آمریکا روبرو بوده است، اما تا به امروز در پروژه های علمی گوناگونی از آن استفاده شده است.

عکس کاور: طرحی گرافیکی از یافتن مولکول آب (H2O) در ماه

Credit: NASA

منابع: NASA, NewScientist